İnşaat sektörünün en çok duyulan terimleri arasında bulunan blok nizam; cephe derinliği ve uzunluğu ile bina yüksekliği belli olan bir binanın birden çok parsel üzerinde inşa edilmesini tanımlamaktadır. Blok nizamın ikili blok nizam olarak geçmesine de rastlanmaktadır. Blok nizamın özellikleri bakımından hem ayrık nizama hem de bitişik nizama benzemesi söz konusudur. Komşu parselde binaya bitişik olan yapının diğer taraftan ayrık olma özelliği bulunmaktadır. Bu bağlamda, blok nizamın her iki kritere de uygun olduğunu ifade etmek gerekir. Bunun yanı sıra, imar planında nizam türünün belirlenmediği hallerde ayrık nizam yapılmasına rastlanmaktadır.
Blok Nizam Neden Önemlidir?
Blok nizam; birçok yerde geçtiği için önem taşımaktadır. Blok nizamda gereken çekme mesafelerinin sağlanmasının ardından inşaat taban alanının tam anlamıyla kullanılması söz konusu olmaktadır. Blok nizam sayesinde her şeyden önce çarpık yapılaşmanın ortadan kaldırılması mümkündür. Bu durumun bir sonucu olarak şehirlerin çok daha modern bir görünüme kavuşması sağlanmaktadır. Blok nizam ile alakalı tüm detayların Planlı İmar Yönetmeliği’nde olduğunu söylemek gerekir.
Blok Nizamda Emsal Oranları Nedir?
Blok nizam ile ilgili bazı kuralların yeni yapıların durumlarına göre değişmesi söz konusudur. Bu konuya dair yönetmeliklerdeki düzenlemeler sayesinde ortaya farklı emsal oranları çıkmaktadır. İmar planında açıkça belirtilmediği hallerde TAKS’ın yüzde kırkı aşması mümkün olmamaktadır. Bu gibi hallerde çekme mesafesi ve KAKS dikkate alınmaktadır. Ancak, TAKS verilmeyen bahçe nizamlı evlerde ise işler değişmektedir. Bu gibi evlerde söz konusu oranın %60’ı geçmemesi istenmektedir. Bu durumda ise yine çekme mesafesine göre düzenleme yapılması tavsiye edilmektedir.
Tüm bunların yanı sıra bina kotlarının hesabı yapılırken farklı hesaplama yöntemleri kullanılmaktadır. Ancak, bunun için farklı kriterler dikkate alınmaktadır. Binanın eğim oranının yüzde yirmiyi aştığı, bitişik veya blok nizam planlandığı, bina cephelerinin toplamının 12 bin metre kareden düşük olduğu durumlarda bina kotlarının bina köşe hizalarından başlayarak en yüksek yol kotuna verilmesi uygun görülmektedir.
Son olarak, binaların yan yana bulunduğu veya blok nizama sahip olduğu hallerde bitişik olan kapı ve pencerelerin açılması mümkün değildir.
Blok Nizam da Nasıl Yapı Yapılır?
Bu nizamda yapılaşmış yapılar imar planında çizilen bina cephesi ve bina derinliği belirlenen kitle ile taban alanı belirlenir.
İnşaat Alanı Hesabı
İmar planında bina derinliği ve bina cephesi belirtilmiş yapılaşma koşullarına örnek verecek olursak;
Yapı nizamı: Blok nizam,
Kat yüksekliği: 4 kat
Bina cephesi: 22 metre
Bina derinliği 15 metre, olarak belirlenmiş olsun.
Yapılacak olan yapının taban oturumu:
Bina taban oturumu: 15 x 22= 330 m²
Toplam inşaat alanı (çıkma yok ise) 330 m² x 4 = 1.320 m² olarak hesaplayabiliriz.
Normal katlarda çkma var ise (1,50 metre çıkma ile);
Normal katlar : (15 + 1,5 + 1,5) x (22 + 1,5 + 1,5) = 450m² x 3 (kat) = 1.350 m²
Toplam inşaat alanı (çıkma var ise) 1.350 m² (3 normal kat) + 300 m² (zemin kat) = 1.650 m² olarak hesaplayabiliriz.
8 Comments
Oturduğumuz binanın parsel bilgisini öğrenmek için Planlı İmar Yönetmeliği’ne gitmiştim, orada sizin belirttiğiniz gibi bazı cephelerde diğer binalar bizim alanlarımızı kullanmış gözüküyor. Bunun için nasıl bir yol izleyebilirim?
Merhaba Melis Hanım,
Bu konuda en doğru bilgiyi bulunduğunuz ilçe belediyesine başvurarak edinebilirsiniz.
Apartman olarak site dediğimiz tabir sanırım bu oluyor blok nizam üzerine kurulu yapıt.
Merhaba Beyza Hanım,
Yan yana olan apartmanların birinin önde birinin arkada olmaması gerektiğini açıklayan durumdur.
Peki blok nizam olup olmamasını belediye o mahalle veya yola göre mi belirliyor acaba? Yoksa müteahhitin sunduğu projeye göre mi belirleniyor?
Merhaba Ebru Hanım,
Arsanın büyülüğü ve konumuna göre belediye blok nizam için bir oran vermektedir. Mütahitte bu rakamlara uyarak bir bina inşa ediyor.
Yan binamız verilen oranlara uymadığı söyleniyor, bizim arsa alanımıza giriyor binanın bir kısmı. Belediyeye şikayet etmemiz yeterli mi böyle bir durumda?
Merhaba Buket Hanım,
Bu gibi durumlarda belediyeye başvuru yapmak gerekir.